امکان‌سنجی و ارزیابی ریسک استفاده از فاضلاب تصفیه‌شده در کشاورزی (مطالعه موردی: تصفیه‌خانه فاضلاب یزد)

افزایش جمعیت شکاف بین عرضه و تقاضای آب را افزایش داده و حتی در برخی بخش‌ها به سطح هشدار نیز رسیده‌است. در ایران که یکی از کشورهای در حال توسعه و با کاهش منابع آب تجدید‌شونده محسوب می‌شود، به‌عنوان یکی از سیاست‌های اقتصادی اجتماعی بر استفاده بهینه از منابع تجدید‌پذیر، به‌ویژه استفاده مجدد از فاضلاب‌ها تأکید شده است. این نوع استفاده‌ها می‌تواند ریسک‌هایی را در زمینه ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست نیز به همراه داشته‌ باشد. در همین راستا در پژوهش حاضر به امکان‌سنجی استفاده از فاضلاب تصفیه‌شدة تصفیه‌خانه فاضلاب شهر یزد در کشاورزی پرداخته و مهم‌ترین ریسک‌های بالقوه در این زمینه شناسایی و ارزیابی گردیدند. بدین منظور تعداد 19 پارامتر مهم و اصلی برای مقایسه با استاندارد استفاده از پساب در کشاورزی و آبیاری، انتخاب و نتایج حاصل با شش استاندارد EPA، WHO، FAO، ترکیه، اردن و سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران مقایسه شد. نتایج نشان می‌دهد که به‌جز در مورد پارامتر‌های سدیم، کل املاح محلول، کلیفرم کل و کلیفرم گوارشی، که بالاتر از حد مجاز برای استاندارد سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران بودند، تمامی پارامترهای دیگر پایین‌تر از حد مجاز در استاندارد سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران بودند. همچنین با استفاده از روش آنالیز مقدماتی خطر، تعداد 15 ریسک ایمنی، بهداشتی و محیط‌زیستی شناسایی و با استفاده از ماتریس ارزیابی ریسک اولویت‌بندی گردیدند که طبق نتایج پنج ریسک در محدوده غیر قابل قبول چهار ریسک در محدوده لزوم اقدام برای کاهش ریسک و شش ریسک نیز در محدوده بهبود مستمر قرار دارند.